Merve Başpınar
Yayınlanma6 Şubat 2024
Güncelleme21 Eylül 2024

Gümrük Malları, gümrük kontrolüne tabi tutulan ve çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünlerdir. Halk arasında “gümrük malları” olarak bilinse de, resmi terimlerde “tasfiyelik mallar” olarak tanımlanır.

Gümrük Mallarını Nasıl Satın Alabilirim?

Gümrük malları, gümrük kontrolüne tabi tutulan ve çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünlerdir.

Gümrük Ürünlerini Satın Alma Yöntemleri aşağıdaki gibidir.

Online & E-İhale

Gümrük idaresi tarafından düzenlenen elektronik ihalelere katılarak gümrük mallarını satın alabilirsiniz. E-ihalelere katılmak için gümrük idaresinin web sitesine giriş yapmanız ve gerekli belgeleri sunmanız gerekir. E-ihalelerde ürünü satın alma hakkı, en yüksek teklifi veren kişiye verilir.

Perakende Satış

Gümrük idaresinin belirlediği yerlerden gümrük mallarını satın alabilirsiniz. Perakende satış yerlerinde ürünlerin ayrıntıları ve fiyatları bulunabilir. Gümrük idaresinden ürünleri satın almak için belirli ödeme yöntemleri kullanabilirsiniz.

Toptan Satış

Belirli koşulları karşılayan işletmeler, gümrük ürünlerini toptan olarak satın alabilir. Toptan satış yapmak için gümrük idaresine başvurmalı ve gerekli belgeleri sunmalısınız. Perakende satış fiyatları, toptan satış fiyatlarından daha düşük olabilir.

Gümrük Mallarını Nereden Alabilirim?

Gümrük Mallarını satın alabileceğiniz birkaç yer var:

  • Gümrük Müsteşarlığı’nın web sitesi: Gümrük Müsteşarlığı’nın web sitesinde, e-ihale yoluyla satılacak gümrük mallarının listesine ulaşabilirsiniz. Listede ürünlerin fotoğrafları, açıklamaları ve tahmini değerleri yer alır. E-ihalelere katılmak için gümrük idaresinin internet sitesine kayıt olmanız ve gerekli belgeleri ibraz etmeniz gerekir.
  • Gümrük idaresinin satış noktaları: Gümrük idaresinin belirlediği satış noktalarından gümrük mallarını perakende olarak satın alabilirsiniz. Perakende satış noktalarında ürünlerin detaylı bilgileri ve fiyatları yer alır. Ürünleri satın almak için gümrük idaresinin belirlediği ödeme yöntemlerini kullanabilirsiniz.
  • Yetkili gümrük müşavirleri: Yetkili gümrük müşavirleri aracılığıyla gümrük mallarını satın alabilirsiniz. Gümrük müşavirleri, gümrükleme işlemleri ve e-ihalelere katılım gibi konularda size yardımcı olabilir.
  • Online satış platformları: Bazı online satış platformlarında gümrük malları satılmaktadır. Bu platformlarda satılan ürünlerin detaylı bilgilerini ve fiyatlarını inceleyebilirsiniz. Ürünleri satın almadan önce satıcının güvenilir olduğundan emin olmanız önemlidir.

Hangi Ürünler Gümrüğe Takılır?

Gümrüğe takılan ürünler, gümrük mevzuatına aykırılık gösteren veya gümrükleme işlemleri tamamlanamamış ürünlerdir. Bu ürünler çeşitli kategorilere ayrılabilir:

Yasaklı Ürünler

  • Uyuşturucu madde ve müstehcen ürünler
  • Ateşli silahlar ve patlayıcı maddeler
  • Tehlikeli kimyasallar ve biyolojik materyaller
  • Sahte ve taklit ürünler
  • Kendi türüne özgü koruma altında olan ürünler (nesli tükenmekte olan canlılara ait ürünler, tarihi eserler vb.)

Gümrük Vergisi Ödenmemiş Ürünler

  • Yurt dışından getirilen ve gümrük vergisi ödenmemiş ürünler
  • Gümrükleme beyannamesinde yanlış veya eksik bilgi verilen ürünler
  • Kendiliğinden gümrüğe terk edilen ürünler

Kaybolan veya Çalınan Ürünler

  • Kaybolan veya çalınan ve gümrük idaresince ele geçirilen ürünler
  • Gümrük antreposundan kaybolan veya çalınan ürünler

Diğer Ürünler

  • Gümrük mevzuatına aykırı şekilde paketlenmiş veya etiketlenmiş ürünler
  • Gümrük kontrolünden kaçırılmaya çalışılan ürünler
  • Sahte veya tahrif edilmiş gümrük belgeleri ile beyan edilen ürünler

Gümrük Malları Nasıl Ülke İçerisine Girer?

Gümrük malları, gümrük kontrolünden geçtikten sonra ülke içerisine girebilir. Bu süreçte aşağıdaki adımlar izlenir:

Gümrük Beyannamesi

  • Gümrük beyannamesi, gümrüğe beyan edilen ürünler hakkında detaylı bilgi içeren bir belgedir.
  • Beyannamede ürünlerin türü, miktarı, değeri, gümrük kodu ve diğer gerekli bilgiler yer alır.
  • Gümrük beyannamesi, gümrük müşaviri veya beyanname sahibi tarafından doldurulabilir.

Gümrük Kontrolü

  • Gümrük memurları, beyan edilen ürünlerin gümrük beyannamesine uygunluğunu kontrol eder.
  • Ürünler, gümrük tarayıcılarından geçirilebilir ve fiziki olarak kontrol edilebilir.
  • Gümrük kontrolü sırasında gerekli görülen belgeler de istenebilir.

Gümrük Vergisi ve Masrafları

  • Gümrük vergisi ve diğer masraflar, gümrük beyannamesine ve gümrük mevzuatına göre hesaplanır.
  • Gümrük vergisi ve diğer masraflar, beyanname sahibi tarafından gümrüğe ödenir.

Gümrükleme İşlemlerinin Tamamlanması

  • Gümrük beyannamesi ve gümrük kontrolü tamamlandıktan sonra gümrükleme işlemleri tamamlanmış olur.
  • Ürünler, beyanname sahibi tarafından gümrükten teslim alınır.

Gümrük Malları Harç Bedeli Nedir?

Gümrük malları harç bedeli, gümrükte bulunan ve çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünler için gümrük idaresine ödenen bir bedeldir. Bu bedel, gümrükleme işlemlerinin tamamlanması ve ürünlerin ülke içerisine girmesi için gereklidir.

Gümrük Malları Harç Bedelinin Hesaplanması

Gümrük malları harç bedeli, aşağıdaki unsurlara göre hesaplanır:

  • Ürünlerin değeri: Gümrük beyannamesinde beyan edilen ürünlerin değeri, harç bedelinin temelini oluşturur.
  • Gümrük vergisi: Ürünler için ödenmesi gereken gümrük vergisi de harç bedelinin bir parçasıdır.
  • Gecikme zammı: Gümrükleme işlemleri geciktiyse, gecikme süresi boyunca tahakkuk eden gecikme zammı da harç bedelinin bir parçasıdır.
  • Depolama ve taşıma masrafları: Ürünlerin gümrük deposunda kaldığı süre boyunca tahakkuk eden depolama ve taşıma masrafları da harç bedelinin bir parçası olabilir.

Gümrük Malları Harç Bedelinin Ödenmesi

Gümrük malları harç bedeli, gümrüğe nakit veya kredi kartı ile ödenebilir. Harç bedeli ödenmeden ürünler gümrükten teslim alınamaz.

Gümrük Malları Harç Bedelinden Muafiyet

Bazı durumlarda gümrük malları harç bedelinden muafiyet sağlanabilir. Bu muafiyetler şunlar olabilir:

  • Kişisel eşyalar: Yurt dışından getirilen ve kişisel kullanım amacına uygun olan eşyalar gümrük vergisi ve harç bedelinden muaftır.
  • Diplomatik kargolar: Diplomatik kargolar gümrük vergisi ve harç bedelinden muaftır.
  • Ticari olmayan ithalatlar: Belirli bir değerin altındaki ticari olmayan ithalatlar gümrük vergisi ve harç bedelinden muaftır.

Gümrükte Kalan Mallar Ne Oluyor?

Gümrükte kalan mallar, çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünlerdir. Bu ürünlerin akıbeti, gümrükte kalma nedenlerine ve gümrük mevzuatına göre değişir.

Gümrükte Kalan Malların Nedenleri

  • Gümrükleme işlemlerinin tamamlanmaması: Gümrük beyannamesinin hatalı veya eksik olması, gerekli belgelerin eksik olması veya gümrük vergilerinin ödenmemesi gibi nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamayabilir.
  • Gümrük vergilerinin ödenmemesi: Ürünler için ödenmesi gereken gümrük vergileri ödenmezse, ürünler gümrükte kalır.
  • Yasaklı ürünler: Uyuşturucu madde, silah, müstehcen ürünler gibi yasaklı ürünler gümrüğe el konulur ve imha edilir.
  • Kaybolan veya çalınan ürünler: Kaybolan veya çalınan ve gümrük idaresince ele geçirilen ürünler gümrükte kalır.

Gümrükte Kalan Malların Akıbeti

  • Gümrükleme işlemleri tamamlanırsa: Gümrükleme işlemleri tamamlandıktan sonra ürünler gümrükten teslim alınabilir.
  • Gümrük vergileri ödenirse: Gümrük vergileri ödendikten sonra ürünler gümrükten teslim alınabilir.
  • Yasaklı ürünler: Yasaklı ürünler el konulur ve imha edilir.
  • Kaybolan veya çalınan ürünler: Kaybolan veya çalınan ürünler sahibine iade edilir veya gümrük idaresince satılır.
  • Gümrüğe terk edilen ürünler: Gümrüğe terk edilen ürünler gümrük idaresince tasfiye edilir.

Tasfiye Nedir?

Gümrükte tasfiye, gümrük vergileri ödenmemiş veya gümrükleme işlemleri tamamlanmamış malların gümrük idaresine satılması işlemidir. Gümrükte tasfiye edilen mallar aşağıdakilerdir:

  • Gümrükleme işlemleri tamamlanmamış ürünler: Gümrük beyannamesi hatalı veya eksik, gerekli belgeler eksik veya gümrük vergileri ödenmemiş olabilir.
  • Gümrük vergileri ödenmemiş ürünler: Ürün için ödenmesi gereken gümrük vergileri ödenmezse, ürün gümrüğe terk edilir ve gümrükte tasfiye edilir.
  • Yasaklı ürünler: Silahlar, uyuşturucu maddeler ve müstehcen ürünler gümrüğe el konulur ve imha edilir.
  • Kaybolan veya çalınan ürünler: Gümrük idaresi tarafından ele geçirilen ve kaybolan veya çalınan mallar gümrükte kalır ve tasfiye edilir.
  • Gümrüğe terk edilen ürünler: Gümrük işlemleri tamamlanmamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünler belirli bir süre gümrükte kalır ve tasfiye edilir.

Tasfiye Edilerek Satılan Gümrük Mallarının Kaynağı Nedir?

Tasfiye edilerek satılan gümrük mallarının kaynağı çeşitli olabilir. En yaygın kaynaklar şunlardır:

  • Gümrükleme İşlemleri Tamamlanamamış Ürünler: Gümrük beyannamesinin hatalı veya eksik olması. Gerekli belgelerin eksik olması ve Gümrük vergilerinin ödenmemesi
  • Gümrük Vergileri Ödenmemiş Ürünler: Ürünler için ödenmesi gereken gümrük vergileri ödenmezse, ürünler gümrüğe terk edilir ve gümrükte tasfiye edilir.
  • Yasaklı Ürünler: Uyuşturucu madde, silah, müstehcen ürünler gibi yasaklı ürünler gümrüğe el konulur ve imha edilir.
  • Kaybolan veya Çalınan Ürünler: Kaybolan veya çalınan ve gümrük idaresince ele geçirilen ürünler gümrükte kalır ve gümrükte tasfiye edilir.
  • Gümrüğe Terk Edilen Ürünler: Gümrükleme işlemleri tamamlanmayan veya gümrük vergileri ödenmeyen ve belirli bir süre gümrükte kalan ürünler gümrüğe terk edilir ve gümrükte tasfiye edilir.
  • Kamu Kuruluşlarına Tahsis Edilen Ürünler: Bazı durumlarda gümrük malları, kamu kuruluşlarına tahsis edilebilir. Tahsis işlemi tamamlanmayan veya tahsis edilen ürünler kullanılamaz hale gelirse, gümrükte tasfiye edilebilir.

Tasfiye Edilen Gümrük Malları Neden Ucuzdur?

Tasfiye edilen gümrük mallarının ucuz olmasının birkaç sebebi vardır:

  • Gümrük Vergisi ve Masrafları: Gümrük vergisi ve diğer masraflar, ürünlerin normal fiyatına eklenir. Tasfiye edilen ürünlerde gümrük vergisi ve masraflar genellikle daha düşük veya hiç yoktur.
  • Hızlı Satış: Gümrük idaresi, gümrükte kalan malları hızlı bir şekilde satmak ister. Hızlı satış için ürünlerin fiyatları düşürülür.
  • Ürünlerin Durumu: Tasfiye edilen ürünlerin bazıları hasarlı veya eksik olabilir. Bu durum ürünlerin fiyatını düşürür.
  • İade veya Değişim Garantisi: Tasfiye edilen ürünler iade veya değişim garantisi kapsamında değildir. Bu durum riski alıcıya yükler ve fiyatın düşmesine sebep olur.
  • Rekabet: Gümrükte tasfiye edilen ürünler için çok sayıda alıcı olabilir. Bu durum rekabeti artırır ve fiyatların düşmesine sebep olur.

Gümrük E-ihalesi Nedir?

Gümrük e-ihalesi, gümrükte kalan ve çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünlerin elektronik ortamda ihale yoluyla satılması işlemidir. Gümrük e-ihalesi, gümrükleme işlemleri ile uğraşmadan uygun fiyatlarla ürün satın almak isteyenler için bir fırsattır.

Gümrük Perakende Satışı Nerede, Nasıl Yapılır?

Gümrükte kalan ve çeşitli nedenlerden dolayı gümrükleme işlemleri tamamlanamamış veya gümrük vergileri ödenmemiş ürünler, gümrük idaresince perakende satış yoluyla da satılabilir. Gümrük perakende satışları, Ticaret Bakanlığı’nın Bölge Müdürlükleri tarafından işletilen perakende satış mağazaları vasıtasıyla gerçekleştirilir.

Gümrük Perakende Satış Mağazaları

Gümrük perakende satış mağazaları, Türkiye’nin birçok şehrinde bulunmaktadır. Bu mağazalarda elektronik eşya, giyim, kozmetik, gıda gibi çeşitli ürünler satılmaktadır.

Gümrük Perakende Satış İşlemi

Gümrük perakende satış mağazalarından ürün satın almak için:

  • Mağazaya gitmek: Gümrük perakende satış mağazalarına şahsen gitmek ve satılan ürünleri incelemek mümkündür.
  • Satış listesini incelemek: Gümrük idaresi tarafından belirlenen satış listesi, mağazalarda ve internette yayınlanır. Satış listesinde ürünlerin fotoğrafları, açıklamaları ve fiyatları yer alır.
  • Ürün seçmek: Satış listesinde yer alan ürünlerden seçmek mümkündür.
  • Ödeme yapmak: Ürünlerin bedeli, nakit veya kredi kartı ile ödenebilir.
  • Fatura ve teslim: Ürünlerin faturası kesilir ve ürünler alıcıya teslim edilir.

Gümrük Perakende Satışlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Gümrük perakende satışlarında ürünlerin iade veya değişim garantisi yoktur.
  • Ürünler, gümrükleme işlemleri tamamlanmadığı için faturalarda KDV yer almaz.
  • Ürünler, muayene edilmiş ve ekspertiz yapılmış olsa da, satın almadan önce dikkatlice incelenmelidir.
  • Ürünlerin orijinal olup olmadığı garanti edilmez.
  • Ürünlerin garanti süresi dolmuş olabilir.

Merve Başpınar
Merve Başpınar

Transmetro Gümrük Müşavirliği Kurumsal İletişim Direktörü