Gümrük Uzlaşma, yükümlü ile idare arasında ortaya çıkan ek tahakkuk konusu gümrük vergileri, vergi asılları ve idari para cezaları ile ilgili uyuşmazlıkların, yargı yoluna başvurmadan, anlaşma yoluyla çözüme kavuşturulmasıdır.
Başka bir deyişle, gümrük işlemleri sırasında yapılan hatalardan veya yanlışlıklardan dolayı ortaya çıkan mali yükümlülüklerin, taraflar arasında uzlaşmaya varılarak indirilmesi veya ortadan kaldırılmasıdır.
Gümrük uzlaşması, hem mükellef hem de gümrük idaresi için faydalıdır. Mükellef, yargı masraflarından ve uzun dava süreçlerinden kurtularak, mali yükümlülüklerini daha makul bir seviyede ödeyebilir.
Örneğin gümrük vergisinin iadesiyle yapılan başvurunun gümrük müdürlüğünce reddedilmesi halinde, ret kararının tebliği tarihinden sonra 15 gün içerisinde bir üst makam olan Bölge Müdürlüğüne itirazına imkanı sunar.
Gümrük Uzlaşma Hangi Durumları Kapsar?
Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği’ne göre, gümrük beyanı ile gümrük idaresinin tespiti arasındaki farktan doğan ek gümrük vergileri, vergi asılları ve idari para cezaları uzlaşma kapsamındadır. Örnek vermek gerekirse; gümrük idarelerince yapılan incelemede yükümlünün yurtiçi gideri eksik beyan etmesi ile KDV’nin eksik tahakkuk etmesi ve eşyanın GTİP’inin yanlış beyanı, gümrük vergisi’nin eksik hesaplandığı gerekçesi ile gümrük kanunun 234. Maddesi gereğince idari para cezası düzenlenilmesi var sayılırsa; bu durumda mükellef tarafından yurtiçi giderlerin eksikliğinden mütevellit uzlaşmaya konu edilmesi mümkün görülmektedir. Yükümlü tarafından GTİP in doğru olduğu kanıtlanarak uzlaşma yoluna gidilir. Bununla birlikte, her gümrük vergisi, vergi aslı ve idari para cezası uzlaşmaya konu olamaz.
Uzlaşmaya konu olamayan bazı durumlar şunlardır:
- Kaçakçılık suçundan dolayı kesilen idari para cezaları
- Vergi kaçakçılığı suçundan dolayı kesilen idari para cezaları
- Gümrük mevzuatına aykırı fiillerden dolayı kesilen idari para cezaları
- Gümrük vergilerinin asılları (Bazı istisnalar söz konusudur)
Gümrük Uzlaşmasının Dışına Kalan Vergi ve Cezalar
Yukarıda sayılanlar dışında kalan, gümrük beyanı ile gümrük idaresinin tespiti arasındaki farktan doğan ek gümrük vergileri, vergi asılları ve idari para cezaları, uzlaşma kapsamındadır.
Örnek olarak:
- Gümrük beyanında beyan edilen gümrük değeri ile gümrük idaresinin tespit ettiği gümrük değeri arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
- Gümrük beyanında beyan edilen malın cinsi ile gümrük idaresinin tespit ettiği malın cinsi arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
- Gümrük beyanında beyan edilen malın miktarı ile gümrük idaresinin tespit ettiği malın miktarı arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
- Gümrük beyanında beyan edilen menşe ülkesi ile gümrük idaresinin tespit ettiği menşe ülkesi arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
- Gümrük beyanında beyan edilen gümrük rejimi ile gümrük idaresinin tespit ettiği gümrük rejimi arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
- Gümrük beyanında beyan edilen teslim şekli ile gümrük idaresinin tespit ettiği teslim şekli arasındaki farktan doğan ek gümrük vergisi
Ayrıca belirtmek gerekirse vergi ve cezaların konu olduğu durumda 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. Maddesinde belirtilen kaçakçılık fiillerinden herhangi birine başvurulması durumunda uzlaşma söz konusu değildir.
Unutulmamalıdır ki, her somut olay kendi özelinde değerlendirilmelidir. Bu nedenle, gümrük uzlaşması ile ilgili detaylı bilgi için bir gümrük müşaviri veya vergi avukatına danışmanız faydalı olacaktır.
