Gümrük işlemlerinde kolaylık ve imtiyazlar sağlayan yetkilendirilmiş yükümlü statüsü (YYS), gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, düzenli ve izlenebilir bir kayıt sistemine sahip, mali olarak güçlü ve güvenli olan, kendi araçlarını kontrol edebilen güvenilir firmalara verilir.
YYS, gümrük işlemlerini hızlandırmak, maliyetleri düşürmek ve gümrük güvenliğini artırmak için çalışıyor.
YYS ile çalışan işletmeler, aşağıdaki faydalardan yararlanabilirler:
- YYS sahibi firmalar, gümrük beyannamelerini elektronik ortamda hazırlayıp gönderebilirler. Bu, gümrük işlemlerini hızlandırır.
- Stok beyannamesi: YYS olan firmalar beyanname verebilir. Bu nedenle, her girişte gümrük idaresine beyan vermelerine gerek kalmaz.
- Elektronik ortamda gümrük kontrolü: YYS’ye sahip firmalar, gümrük idaresinde mallarını elektronik olarak kontrol edebilir. Bu nedenle, ürünlerin fiziksel olarak kontrol edilmesi gerekmez.
- Gümrük vergilerinde indirim: YYS’ye sahip firmalar bazı gümrük vergilerinde indirimlerden yararlanabilirler.
YYS’ye başvurmak için şirketler aşağıdaki şartları karşılamalıdır:
- Gümrük bölgesi dahilinde en az 3 yıldır faaliyette bulunmak, bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmak, güvenilirlik, ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması, mali yeterlilik ve güvenlik koşulları.
- YYS başvurularını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı inceler. Başvuru olumlu sonuçlanırsa firma YYS sertifikası alır. YYS sertifikası üç yıl geçerli olacaktır.
- YYS’ye sahip firma sayısı Türkiye’de her geçen gün artıyor. YYS, maliyetleri düşürmek ve gümrük işlemlerini hızlandırmak isteyen işletmeler için önemli bir avantajdır.
Kimler YYS sahibi olabilir?
YYS sahibi olabilmek için, firmaların aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekir:
Gümrük bölgesi dahilinde yerleşik olmak: YYS’ye başvuran firmanın, Türkiye Gümrük Bölgesi dahilinde yerleşik olması gerekir.
En az 3 yıldır faaliyette bulunmak: YYS’ye başvuran firmanın, en az 3 yıldır faaliyette bulunması gerekir.
Bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmak: YYS’ye başvuran firmanın, bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmış olması gerekir.
Güvenilirlik koşulunu karşılamak: YYS’ye başvuran firmanın, gümrük mevzuatına uymak, vergi ve diğer yükümlülüklerini zamanında yerine getirmek, gümrük idarelerine karşı dürüst ve güvenilir davranmak gibi güvenilirlik koşullarını karşılaması gerekir.
Ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması koşulunu karşılamak: YYS’ye başvuran firmanın, ticari kayıtlarının güvenilir ve izlenebilir olması gerekir. Bu kayıtlar, malların hareketini, gümrük işlemlerini ve gümrük vergilerinin ödenmesini takip etmek için kullanılabilir olmalıdır.
Mali yeterlilik koşulunu karşılamak: YYS’ye başvuran firmanın, mali yeterlilik koşulunu karşılaması gerekir. Bu koşul, firmanın, gümrük işlemlerini gerçekleştirmek için yeterli mali güce sahip olmasını ifade eder.
Emniyet ve güvenlik koşulunu karşılamak: YYS’ye başvuran firmanın, emniyet ve güvenlik koşulunu karşılaması gerekir. Bu koşul, firmanın, gümrük güvenliğini tehlikeye atacak herhangi bir faaliyette bulunmamasını ifade eder.
YYS başvuruları, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından değerlendirilir. Başvurunun olumlu sonuçlanması halinde, firmaya YYS sertifikası verilir. YYS sertifikası, 3 yıl süreyle geçerlidir.
YYS Başvurularında Geçici Sınırlama
21 Şubat 2020 tarihinde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinde yapılan değişiklikle, YYS başvuruları için geçici bir sınırlama getirildi. 31 Aralık 2024 tarihine kadar geçerlidir.
Geçici kısıtlama, aşağıdaki şartları karşılamayan firmaların YYS başvurularının kabul edilmemesini içerir:
- Gümrük bölgesi dahilinde yerleşik olmak
- En az 3 yıldır faaliyette bulunmak
- Bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmak
Aşağıdaki durumlarda bu kısıtlama geçerli değildir:
- Sanayi sicil belgesine veya onaylı kapasite raporuna sahip firmalar;
- kamu iktisadi kuruluşları ve iktisadi devlet teşekkülleri ile sermayesinin tamamı bir iktisadi devlet teşekkülüne veya kamu iktisadi kuruluşuna ait müesseseler; ve resmi daireler
Geçici sınırlamanın amacı, gümrük mevzuatına ve yükümlülüklerine uymayan işletmelerin YYS statüsünü kötüye kullanmasını önlemektir.(Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin görüntüsü)
YYS Kapsamındaki Basitleştirilmiş Uygulamalar Nelerdir?
YYS kapsamındaki basitleştirilmiş uygulamalar, maliyetleri düşürür ve gümrük işlemlerini hızlandırır. YYS sertifikasına sahip işletmeler bu uygulamaları kullanabilir.
YYS’nin kapsadığı temel uygulamalar şunlardır:
- YYS sahibi firmalar, gümrük beyannamelerini elektronik ortamda hazırlayıp gönderebilirler. Bu, gümrük işlemlerini hızlandırır.
- Stok beyannamesi: YYS olan firmalar beyanname verebilir. Bu nedenle, her girişte gümrük idaresine beyan vermelerine gerek kalmaz.
- Elektronik ortamda gümrük kontrolü: YYS’ye sahip firmalar, gümrük idaresinde mallarını elektronik olarak kontrol edebilir. Bu nedenle, ürünlerin fiziksel olarak kontrol edilmesi gerekmez.
- Gümrük vergilerinde indirim: YYS’ye sahip firmalar bazı gümrük vergilerinde indirimlerden yararlanabilirler.
Bununla birlikte, YYS kapsamında bazı özel uygulamalar vardır. Bu uygulamalar, şirketin faaliyet gösterdiği sektöre veya satın alınan malın cinsine göre değişebilir.
Bazı özel uygulamalar şunlardır:
- İhracatta yerinde gümrükleme: YYS sahibi ihracatçılar, mallarını gümrük idaresine getirmeden gümrük işlemlerini tamamlayabilirler.
- İthalatta yerinde gümrükleme: YYS’ye sahip ithalatçı firmalar, mallarını gümrük idaresine getirmeden gümrük işlemlerini tamamlayabilirler.
- YYS’ye sahip firmalar kendi tesislerinde gümrük işlemlerini yapabilirler.
- YYS’ye sahip firmalar kendi tesislerinde gümrük işlemlerini yapabilirler.
YYS kapsamındaki basitleştirilmiş uygulamalar, gümrük işlemlerini hızlandırıyor ve maliyetleri düşürüyor.
YYS Kapsamında Beyanın Kontrol Türüne İlişkin Kolaylıklar Nelerdir?
YYS’de beyanın kontrol türüne ilişkin avantajlar şunlardır:
- Taşıt üstü işlemlerde de yeşil hattan yararlanabilme: YYS’ye sahip firmalar, taşıt üstü işlemlerde de yeşil hattan yararlanabilirler. Bu nedenle, malların gümrük idaresinde elle kontrol edilmesi gerekmez.
- YYS’ye sahip firmaların beyanları, daha az belge kontrolü veya muayeneye tabi tutulabilir. Bu, gümrük işlemlerini hızlandırır.
- YYS sahip firmalar, belge kontrolü veya muayenesi yapılacak olması halinde bu işlemleri öncelikle gerçekleştirebilirler. Gümrük işlemleri daha hızlı tamamlanır.
YYS’ye sahip işletmeler, bu kolaylıklar sayesinde gümrük işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlayabilir.
YYS Kapsamında Emniyet ve Güvenliğe İlişkin Kolaylaştırmalar Nelerdir?
YYS’de güvenlik ve güvenlik önlemleri şunlardır:
- Özet beyana dayalı emniyet ve güvenlik kontrollerinin daha az ve daha az önemli olması: YYS’ye sahip firmaların beyanları özet beyana dayalı olarak kontrol edilebilir. Bu, gümrük işlemlerini hızlandırır ve riskli olarak değerlendirilen beyanlara öncelik verir.
- YYS’ye sahip firmalar, azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan verebilirler. Bu, gümrük işlemlerini daha hızlı ve daha kolay hale getirir.
- YYS’ye sahip firmalar sınır kapılarından öncelikli olarak geçiş yapabilirler. Gümrük işlemleri daha hızlı tamamlanır.
YYS’ye sahip işletmeler, bu kolaylıklar sayesinde gümrük işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlayabilir. Ek olarak, gümrüklerde daha güvenlidir. YYS’ye sahip firmaların beyanlarının daha hızlı ve kolay bir şekilde kontrol edilmesi, özet beyana dayalı emniyet ve güvenlik kontrollerinin daha az ve daha az önemli olmasını sağlar. Gümrük işlemlerini hızlandırmanın yanı sıra, gümrük güvenliği için daha fazla zaman ve kaynak kullanılabilir.
YYS’ye sahip işletmeler, azaltılmış zorunlu bilgilerden oluşan özet beyan vererek gümrük işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlar. Bu da gümrük masraflarını azaltır. YYS’ye sahip işletmeler, sınır kapılarından öncelikli geçişle gümrük işlemlerini daha hızlı tamamlar. Bu da şirketlerin rekabet gücünü artırır.
YYS-I ve YYS-II Statüleri Nedir?
Aşağıdaki koşulları sağlayanlar YYS-I statüsüne sahiptir:
İmalataçı olmak. (Başvuru sırasında, kapasite raporu, ekspertiz raporu vb. gibi ispat edici belgelerin sunulması gerekir.
- YYS-I statüsü başvurusunun yapıldığı yıldan bir önceki takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl içinde en az beş milyon ABD doları ihracat yapmış olmak.
- YYS-I statüsü başvurusunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl içerisinde en az elli işçi çalıştırmak veya YYS-I statüsü başvurusunun kayda alındığı yıldan bir önceki takvim yılında en az on milyon ABD doları ihracat yapmak.
YYS-II statüsü ise:
- İmalatçı olmak (başvuru sırasında ekspertiz raporu veya kapasite raporu gibi ispat edici belgelerin sunulması gerekir).
- YYS-II statüsü başvurusunun yapıldığı yıldan bir önceki takvim yılı veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl içinde en az bir milyon ABD doları ihracat yapmış olmak.
- YYS-II statüsü başvurusunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl içerisinde en az otuz işçi çalıştırmak veya YYS-II statüsü başvurusunun kayda alındığı yıldan bir önceki takvim yılında en az beş milyon ABD doları ihracat yapmak.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası Başvurusu Sırasında Aranacak Belgeler Nelerdir?
Yeterli Yükümlü Sertifikası (YYS) başvurusu sırasında aranacak belgeler şunlardır:
- Başvuru formu, soru formu, adli sicil belgeleri veya beyan formları, ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olduğunu gösteren belgeler, mali yeterliliği gösteren belgeler, güvenlik ve emniyet koşullarını gösteren belgeler.
- Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 1/A no.lu ekinde başvuru formu bulunabilir. Firmanın imza yetkisine sahip yasal temsilcisi, başvuru formunu doldurmalıdır.
- Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nin 1/B no.lu ekinde soru formu bulunabilir. Firmanın gümrük işlemlerine ilişkin bilgi ve deneyimini ölçmek amacıyla soru formu oluşturuldu.
- Adli sicil belgeleri veya beyan formları, yönetim kurulu üyeleri, şirket sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip kişiler ve gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisine sahip olmayan çalışanların adli sicil belgelerini veya adli sicil beyanlarını içermelidir.
- Firmanın ticari kayıtlarının güvenilir ve izlenebilir olduğunu gösteren belgeler gereklidir. Bu belgeler, faturaları, stokları, envanterlerini ve muhasebe kayıtlarını içerebilir.
- Mali yeterliliği gösteren belgeler, şirketin finansal durumunu göstermelidir. Bu belgeler, bir şirketin bilançosunu, gelir tablosunu ve nakit akış tablosunu içerebilir.
- Emniyet ve güvenlik koşullarını sağladığını gösteren belgeler, firmanın bunları sağladığını göstermelidir. Firmanın güvenlik planı, güvenlik prosedürleri ve güvenlik ekipmanları gibi belgeler bu tür belgeler arasında yer alabilir.
Başvuru sırasında, soru formu ve başvuru formu ile birlikte yukarıda belirtilen belgelerin tamamını eksiksiz olarak doldurmanız gerekir.
İhracatta Yerinde Gümrükleme İzni Nedir?
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası (YYS) sahibi ihracatçılara ihracatta yerinde gümrükleme izni verilir. Bu izin, ihracat eşyasının ihracat (iç) gümrük müdürlüğüne getirilmeden, aracın kendi tesislerinde mühürlenerek doğrudan sınır gümrük idaresine sevk edilmesine olanak tanır.
Yerinde gümrükleme izni, ihracatçılara aşağıdaki faydaları sağlar:
- Zaman tasarrufu: İhracatçı firmalar, eşyayı gümrük idaresine götürmek zorunda kalmadıklarından, zamandan tasarruf ederler.
- Maliyet tasarrufu: İhracatçı firmalar, eşyayı gümrük idaresine götürmek için nakliye ve gümrükleme masraflarından tasarruf ederler.
- İş akışını hızlandırma: İhracatçı firmalar, eşyanın gümrük idaresine götürülmesine gerek kalmadığından, iş akışını hızlandırabilirler.
İhracatta yerinde gümrükleme izni almak için, firmaların aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekir:
- Gümrük bölgesinde yerleşik olmak
- En az 3 yıldır faaliyette bulunmak
- Bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmak
- Güvenilirlik koşulunu karşılamak
- Ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması koşulunu karşılamak
- Mali yeterlilik koşulunu karşılamak
- Emniyet ve güvenlik koşulunu karşılamak
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ihracat için yerinde gümrükleme izni verir. Firmanın bağlı olduğu bölge müdürlüğüne başvurulur. Bölge müdürlüğü başvuruları inceler ve uygun bulduğunda onaylar.
2014 yılında ihracat için yerinde gümrükleme izni başladı. İhracatçı firmalara önemli avantajlar sağladığı için bu uygulama giderek daha yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
İthalatta Yerinde Gümrükleme İzni Nedir?
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası (YYS) olan ithalatçılara, ithalat için yerinde gümrükleme izni verilir. Bu izin, ithalat eşyasının gümrük idaresine getirilmeden, aracın kendi tesislerinde mühürlenerek doğrudan serbest dolaşıma giriş gümrük müdürlüğüne gönderilmesine olanak tanır.
Yerinde gümrükleme izni, ithalatçılara aşağıdaki faydaları sağlar:
- Zaman tasarrufu: İthalatçılar, malları gümrük idaresine taşımak zorunda kalmadıkları için zamandan tasarruf ederler.
- İthalatçılar, mallarını gümrük idaresine taşımak için nakliye ve gümrükleme masraflarından tasarruf ederler.
- İş akışını hızlandırma: İthalatçılar, malları gümrük idaresine göndermek zorunda kalmadıkları için iş akışını hızlandırabilirler.
İthalatta yerinde gümrükleme izni almak isteyen işletmeler, aşağıdaki şartları karşılamalıdır:
- Gümrük bölgesinde en az 3 yıldır faaliyette bulunmak, güvenilirlik, güvenilirlik, ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması, mali yeterlilik ve güvenlik koşulları.
- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, ithalatın yerinde gümrüklenmesine izin verir. Firmanın bağlı olduğu bölge müdürlüğüne başvurulur. Bölge müdürlüğü başvuruları inceler ve uygun bulduğunda onaylar.
- 2014 yılında ilk kez ithalatta yerinde gümrükleme izni verildi. Bu uygulama, ithalatçı firmalara önemli avantajlar sağladığı için giderek daha yaygın hale geldi.
İthalatta yerinde gümrükleme izni verme süreci aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- Varış bildirimi: Eşyanın gümrük idaresine getirilmeden önce, ithalatçı firma eşyanın varış bildirimini ilgili gümrük idaresine gönderir.
- Özet beyan: Eşyanın varış bildirimini tamamlamasından itibaren 48 saat içinde ithalatçı firma, eşyanın özet beyanını ilgili gümrük idaresine verir.
- Eşyanın kontrol edilmesi: Gerektiği durumlarda, gümrük idaresi eşyayı kontrol edebilir.
- Gümrükleme işlemlerinin tamamlanması: Eşyanın kontrolünün tamamlanmasından sonra firmanın tesislerinde gümrükleme işlemleri tamamlanır.
- Serbest dolaşıma giriş: Gümrükleme işlemleri tamamlandıktan sonra mal serbest dolaşıma girer.
İthalatçılar, yerinde gümrükleme izni ile önemli avantajlar elde etmektedir. İthalatçılar, ürünü gümrük idaresine götürmek zorunda kalmadıklarından, bu uygulama sayesinde zamandan ve paradan tasarruf edebilmektedir. Ek olarak, iş akışlarını hızlandırarak daha rekabetçi olabilmektedirler.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS), gümrük işlemlerinde bazı kolaylıklar ve avantajlar sağlayan bir sertifikadır.
YYS ile çalışan işletmeler, gümrük beyannamelerinin elektronik ortamda hazırlanması ve gönderilmesi, stok beyannamesi, elektronik gümrük kontrolü, gümrük vergilerinde indirim, ihracatta yerinde gümrükleme, izinli gönderici ve diğer hizmetler.
YYS’ye sahip olmak isteyen işletmeler aşağıdaki şartları karşılamalıdır:
- Gümrük bölgesi dahilinde en az 3 yıldır faaliyette bulunmak, bir önceki yıl en az 100 beyan kapsamında işlem yapmak, güvenilirlik, ticari kayıtların güvenilir ve izlenebilir olması, mali yeterlilik ve güvenlik koşulları.
- YYS başvurusu, firmanın bağlı olduğu gümrük bölge müdürlüğüne gönderilir. Firmanın imza yetkisine sahip yasal temsilcisi, başvuruyu yapar. Başvuru sırasında, soru formu ve başvuru formu ile birlikte yukarıda belirtilen belgelerin tamamını eksiksiz olarak doldurmanız gerekir.
- YYS başvuruları, Gümrük Bölgesi Müdürlüğü tarafından incelenir ve uygun bulundukları takdirde onaylanır. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, onaylanan başvuruları sisteme kaydeder.
- YYS sertifikası beş yıl geçerli olacaktır. Sertifikanın geçerlilik süresi, firmanın uygunluk koşullarını sürdürmesi durumunda beş yıl içinde uzatılabilir.
YYS, şirketlere aşağıdaki avantajları sağlar:
- Zaman tasarrufu: YYS ile firmalar gümrük işlemlerini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlayabilirler. Bu, zaman tasarrufu sağlar.
- Maliyet Tasarrufu: YYS’ye sahip firmalar gümrük masraflarını azaltabilir.
- İş akışını hızlandırma: YYS’ye sahip firmalar gümrük işlemlerini hızlandırabilir.
- Rekabet gücünün artması: YYS’ye sahip firmalar, gümrük avantajları sayesinde daha rekabetçi olabilirler.
YYS, şirketlerin gümrük işlemlerini daha hızlı, basit ve ekonomik bir şekilde tamamlamalarını sağlar.
Sertifika Sahiplerinin Yükümlülükleri Nelerdir?
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası (YYS) sahipleri, aşağıdakileri yapmak zorundadır:
- Gümrük beyannamelerinin elektronik ortamda hazırlanması ve gönderilmesi: YYS sahipleri, gümrük beyannamelerini elektronik ortamda hazırlamalı ve göndermelidir.
- Stok beyannamesi: YYS sahipleri bir beyanname vermelidir.
- Elektronik ortamda gümrük kontrolü: YYS sahipleri, gümrük işlemlerini elektronik ortamda kontrol edebilecekleri konusunda bilgilendirilmelidir.
- Gümrük vergilerinde indirim: YYS sahipleri, belirlenen süreler içinde gümrük beyannamelerini vermek ve gümrük işlemlerini tamamlamak zorundadır.
- İhracatta yerinde gümrükleme: YYS sahipleri, ihracatta yerinde gümrükleme izni almak için belirlenen şartları yerine getirmelidir.
- İzinli gönderici: YYS sahipleri izinli gönderici izni almak için gerekli şartları karşılamak zorundadır.
- YYS sahiplerinin Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği ile ilgili sorumlulukları vardır.
YYS sahipleri sorumluluklarını yerine getirmezse, sertifikaları askıya alınabilir veya iptal edilebilmektedir.
